Suy tĩnh mạch chi dưới, hay còn gọi là suy giãn tĩnh mạch chân, xảy ra khi hệ thống tĩnh mạch ở chân gặp khó khăn trong việc đưa máu trở về tim. Tình trạng này dẫn đến sự ứ đọng máu tại các tĩnh mạch, gây ra sưng và tổn thương các mô. Mặc dù thường không nguy hiểm ngay lập tức, suy tĩnh mạch có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Nguyên nhân gây suy tĩnh mạch chi dưới

Hiện tại, nguyên nhân chính xác gây ra suy tĩnh mạch vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số yếu tố được cho là làm suy yếu chức năng của các van một chiều bên trong tĩnh mạch, từ đó dẫn đến tình trạng máu chảy ngược và ứ đọng. Theo bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn các yếu tố nguy cơ chính bao gồm:

– Thói quen sinh hoạt: Những người có công việc đòi hỏi phải đứng hoặc ngồi trong thời gian dài và ít vận động, như giáo viên, nhân viên bán hàng, thợ may hoặc công nhân khuân vác, có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

– Thai kỳ: Phụ nữ trải qua nhiều lần mang thai cũng có khả năng bị suy tĩnh mạch do áp lực lên hệ thống tĩnh mạch ở chân tăng lên.

– Cân nặng: Tình trạng thừa cân, béo phì tạo thêm áp lực lên các tĩnh mạch ở chi dưới, làm tăng nguy cơ suy giãn.

– Dinh dưỡng: Chế độ ăn uống thiếu chất xơ và vitamin có thể ảnh hưởng đến sự khỏe mạnh của thành mạch máu.

– Tuổi tác: Quá trình lão hóa tự nhiên cũng làm suy yếu chức năng của van tĩnh mạch.

– Giày dép: Việc thường xuyên sử dụng giày cao gót hoặc giày quá chật có thể cản trở lưu thông máu ở chân.

Những yếu tố này có thể làm suy yếu các van tĩnh mạch, vốn có nhiệm vụ ngăn máu chảy ngược, dẫn đến tình trạng suy giãn tĩnh mạch.

Dấu hiệu nhận biết suy tĩnh mạch chi dưới

Suy tĩnh mạch thường tiến triển chậm và các triệu chứng ban đầu có thể không rõ ràng. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu là rất quan trọng để có biện pháp can thiệp kịp thời.

– Giai đoạn sớm: Người bệnh có thể cảm thấy chân nặng, đau nhức âm ỉ, hoặc thấy giày dép trở nên chật hơn bình thường. Mỏi chân khi đứng hoặc ngồi lâu, có thể xuất hiện phù nhẹ ở mắt cá chân. Một số người có cảm giác như bị kim châm hoặc chuột rút vào ban đêm. Các mạch máu nhỏ li ti có thể bắt đầu xuất hiện trên da chân.

– Giai đoạn tiến triển: Các triệu chứng trở nên rõ rệt hơn với tình trạng phù ở chân, bàn chân và mắt cá chân. Màu da ở cẳng chân có thể thay đổi. Các tĩnh mạch bắt đầu trương phình, gây đau nhức, nặng chân kéo dài ngay cả khi nghỉ ngơi. Các búi tĩnh mạch nổi rõ dưới da, đôi khi kèm theo bầm tím.

– Giai đoạn biến chứng: Nếu không được điều trị, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm tắc tĩnh mạch huyết khối (có nguy cơ gây thuyên tắc phổi), vỡ tĩnh mạch gây chảy máu, và nhiễm trùng các vết loét ở chân.

Phương pháp điều trị suy tĩnh mạch chi dưới

Việc điều trị sớm có vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các phương pháp điều trị hiện nay bao gồm:

– Điều trị nội khoa: Bao gồm các biện pháp tự chăm sóc như nâng cao chân khi nghỉ ngơi, tập các bài tập vận động cơ chân nhẹ nhàng, tránh đứng hoặc ngồi quá lâu, mang vớ y khoa hoặc băng thun. Bác sĩ cũng có thể chỉ định thuốc để tăng cường thành mạch hoặc tiêm xơ tĩnh mạch trong một số trường hợp.

– Điều trị can thiệp: Khi các biện pháp nội khoa không hiệu quả hoặc bệnh tiến triển nặng, các phương pháp can thiệp có thể được áp dụng như làm lạnh tĩnh mạch bằng nitơ lỏng, xơ tắc mạch bằng sóng cao tần (RFA), đốt laser tĩnh mạch, hoặc phẫu thuật để loại bỏ các tĩnh mạch bị giãn.

Lựa chọn phương pháp điều trị sẽ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe của từng người bệnh.

Phòng ngừa suy tĩnh mạch chi dưới

Để giảm nguy cơ mắc bệnh, bạn có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa đơn giản trong sinh hoạt hàng ngày:

– Chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ và giảm lượng muối trong khẩu phần ăn để giúp thành mạch khỏe mạnh.

– Sinh hoạt hợp lý: Tránh làm việc quá sức và nên có thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Nếu công việc đòi hỏi phải đứng hoặc ngồi lâu, hãy thường xuyên vận động nhẹ nhàng và xoa bóp chân.

– Vận động thường xuyên: Tránh đứng hoặc ngồi liên tục trong thời gian dài.

– Chọn giày dép phù hợp: Hạn chế đi giày cao gót hoặc giày quá chật.

Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa lưu ý khi nhận thấy các triệu chứng như đau chân, phù chân hoặc chuột rút, bạn nên sớm thăm khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.