Thanh long và những công dụng chữa bệnh chưa biết đến

yhoccotruyen Vị thuốc Đông y 1,539 Lượt xem

Nhắc đến Thanh long chắc hẳn ai cũng biết loại cây ăn quả mọng nước, có vị ngọt và mát này. Ngoài ra những bộ phận khác của loại cây này còn có nhiều công dụng như một vị thuốc Đông y chữa bệnh hữu ích mà không phải ai cũng biết.

Để giúp các bạn đọc hiểu thêm về những công dụng chữa bệnh của cây Thanh long, sau đây các giảng viên Y sĩ y học cổ truyền tại Trường Cao đẳng Y dược TPHCM sẽ giới thiệu sơ lược về loại cây ăn quả này.

Những công dụng hữu ích từ loại cây Thanh long

Thanh long hay còn được gọi với những cái tên khác là Lòng chảo, Tường liên, Lượng thiên xích, có tên khoa học là Hylocereus undatus (Haw.) Britt. et Rose (Cereus undatus Haw.), thuộc họ Xương rồng – Cactaceae.
Thanh long là loại cây có thân leo trườn dài tới 10m, bám vào các vật dụng như cây to, trụ, tường… nhờ những rễ phụ.Thân Thanh long có màu lục, có 3 cạnh dẹp khía tai bèo, thường hóa sừng ở các mép, gai ngắn và không nhiều. Hoa thường nở về đêm như Quỳnh hoa, rất đẹp, có đường kính tới 30cm, màu trắng hoặc vàng dợt. Lá Thanh long dài và cánh hoa nhiều, dính nhau thành ống; bầu dưới; nhị nhiều.Quả của Thanh long thì chắc hẳn ai cũng biết, với màu đỏ đặc trưng, mọng nước với đường kính khoảng 12cm, có ruột màu trắng hoặc đỏ tùy theo chủng loại của cây, nhiều hạt nhỏ màu đen.

Thanh long có nguồn gốc từ Colombia (Trung Mỹ), Thanh long được trồng ở nhiều nơi ở nước ta hiện nay, đặc biệt là ở Ninh Thuận, Bình Thuận. Tại Đà Nẵng và một số địa phương khác như Hòa Sơn, Hòa Phú,… đã áp dụng nhiều mô hình vườn trại trồng thanh long bước đầu có hiệu quả kinh tế cao. Ngoài việc thu quả chín để ăn hoặc bán, để làm thuốc, người ta có thể thu hái hoa vào mùa hè – thu, dùng tươi hoặc phơi khô. Thân thu hái quanh năm, thường dùng tươi.

Phân tích thành phần hóa học của Thanh long cho thấy cây chứa n-hentriacontane, β-sitosterol và một vài sterol khác.
Thành phần dinh dưỡng trong 100g phần ăn được của quả thanh long có: Chất đạm 0,159 – 0,229g; Chất béo 0,21 – 0,61g; Chất xơ 0,7 – 0,9g; Bột đường 7 – 11,5g; Năng lượng 30 – 51 Cal; Calci
6,3 – 8,8mg; Sắt 0,55 – 0,65mg; Kali 200 – 215mg; Phosphor 30,2 – 36,1mg; Beta-caroten (A) 0,005 – 0,012; Thiamin (B1) 0,028 – 0,043mg; Niacin (PP) 0,297 – 0,430mg; Ascorbic acid (C) 8,0 – 9,0mg. Thành phần dinh dưỡng này chứng tỏ Thanh long là trái nghèo năng lượng, nhưng về sinh tố, khoáng chất vẫn bình thường như các trái cây khác.

Theo Đông y, quả và hoa Thanh long có vị ngọt , tính mát, nhạt; có tác dụng nhuận phế, thanh nhiệt, chỉ khái , hóa đàm; thân có tác dụng thư cân hoạt lạc, giải độc vô cùng hiệu quả.

Quả Thanh long được dùng để giải khát, giải nhiệt và giúp nhuận trường, trị táo bón, có ích cho người bị suy thận, người cao tuổi và người đang dưỡng bệnh, ăn kiêng, giảm béo. Hoa được dùng trị ho, viêm phế quản, viêm hạch bạch huyết, lao phổi, say rượu, tiểu đường (liều dùng 15-30g). Thân dùng ngoài trị bỏng lửa, bỏng nước, gãy xương, viêm tuyến mang tai, đinh nhọt (dùng một lượng thân vừa đủ loại bỏ vỏ và gai, giã nát, lấy nước bôi hay dùng bã đắp).

Sơ lược những bài thuốc hay từ cây Thanh long

Sau đây các Lương y tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM sẽ giúp các bạn đọc liệt kê một vài bài thuốc chữa bệnh hay có thể áp dụng:

Những bài thuốc hay từ cây Thanh long

Dưỡng da, trị mụn: Dùng một ít nạc quả Thanh long xay nhuyễn làm mặt nạ đắp lên da mặt, sau 15 đến 20 phút, dùng nước ấm để rửa sạch mặt, lau khô bằng khăn mềm, sau đó dùng chất dưỡng ẩm tùy theo loại da.
Phòng chống bệnh scorbut (bệnh do thiếu hụt vitamin C kéo dài) và một số chứng chảy máu thông thường: Ăn mỗi ngày 600 – 700g quả thanh long (khoảng 2 quả to).
Các tác dụng giảm béo, giảm cholesterol và mỡ máu , phòng trị tiểu đường, cao huyết áp: Ăn 200-400g quả Thanh long trước bữa ăn sẽ làm đầy bụng, khiến bạn sẽ không ăn nhiều, nhờ đó để giảm cân và phòng trị các bệnh nói trên.
Chữa lao phổi, viêm phế quản và lao hạch: Hoa Thanh long dùng khoảng 10g khô hoặc 30g tươi, nấu canh với thịt heo nạc ăn.
Trị bỏng nhẹ: Thân cây thanh long gọt bỏ vỏ và gai, rửa thật sạch với nước muối loãng, giã nát lấy nước bôi hay dùng bã để đắp chỗ bỏng sẽ làm hết rát.
Chữa bệnh tiểu đường: Hái 2 hoa thanh long sắp nở (vào lúc 6 giờ chiều), xắt nhỏ, giã nát, chế nước sôi vào hãm 30 phút để uống mỗi ngày. Có thể chế nước thứ 2 để uống vào lúc 9 giờ tối.
Chữa mụn nhọt, gãy xương kín: Thân cây thanh long (không lấy vỏ và gai) giã nát đắp vào vị trí tổn thương.

Hi vọng với những chia sẻ bên trên của các Lương tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM sẽ phần nào giúp các bạn hiểu rõ hơn về công dụng của loại cây ăn quả, một cây thuốc chữa bệnh hữu dụng này.