Phỏng ở trẻ em, cách điều trị như thế nào?

yhoccotruyen Tin Y Tế - Sức Khoẻ 371 Lượt xem

Phỏng là tai nạn ở đời sống sinh hoạt thường gặp ở trẻ em, nguyên nhân chính là do tiếp xúc với chất lỏng nóng(hơn 70%) nhất là ở trẻ em 18 – 36 tháng. Phỏng lửa là nguyên nhân đứng hàng thứ hai.

Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với một Bác sĩ đến từ Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur để cùng tìm hiểu về sự nguy hiểm cũng như cách điều trị khi trẻ bị phỏng. Hãy cùng theo dõi cuộc trò chuyện này nhé!

Bỏng thường gặp nhiều nhất ở trẻ em

Phỏng được phân chia thành các mức độ nặng nhẹ như thế nào ?

Trả lời:

Độ I: phỏng thượng bì, lớp tế bào đáy còn nguyên, da đỏ, rát như phỏng nắng.

Độ II: tổn thương toàn bộ lớp thượng bì, còn một phần lớp tế bào đáy. Bóng nước tạo thành là do tách giữa lớp thượng bì và trung bì. Nền bóng nước đỏ và còn cảm giác. Trong đó, độ II(a) thì lớp tế bào đáy còn toàn vẹn phần lớn; II(b) thì chỉ còn tế bào biểu mô ở phần sâu các nang lông, và các tuyến mồ hôi.

Độ III: tổn thương lan đến lớp trung bì, lớp dưới da: không còn tế bào đáy, không còn lông móng, không còn cảm giác.

Độ IV: tổn thương sâu hơn đến lớp mỡ, cân, cơ, xương.

Ý nghĩa: độ I, II(a): phỏng nông, có khả năng tự lành; độ II(b), III, IV là phỏng sâu, để lại sẹo co kéo, cần phải ghép da.

Về độ sâu, thường phỏng lửa nặng hơn dầu sôi nặng hơn nước sôi.

Phỏng nặng: > 20% độ II hay > 10% độ III hay > 5% độ IV. Tất cả các trường hợp phỏng ở sơ sinh (dù diện tích bao nhiêu). Phỏng ở trẻ nhũ nhi > 5%. Phỏng có biến chứng nặng (sốc, nhiễm trùng huyết, XHTH…).Phỏng đường hô hấp hay có ngộ độc khí từ đám cháy.

Phỏng trung bình: 10 – 20% độ II hay 5 – 10% độ III hay 2 -5% độ IV. Các trường hợp phỏng có nguy cơ để lại sẹo xấu, ảnh hưởng thẩm mỹ, chức năng (tùy vị trí phỏng).

Phỏng nhẹ: chỉ có nguy cơ nhiễm trùng nhẹ (< 10% độ II hoặc < 2% độ III).

Khi bị bỏng cần được điều trị như thế nào?

Cách điều trị khi bị Phỏng

Trả lời:

Phỏng nhẹ: có thể điều trị ngoại trú.

Vết phỏng: rửa sạch, cố gắng bảo tồn các bóng nước nếu được, băng kín với pommade Silverin (Sulfadiazin bạc) hay pommade betadin hay gạc mỡ betadin. Phỏng vùng mặt dùng pommad có kháng sinh Neomycin. Thay băng mỗi ngày, mỗi 2 ngày hay sau 7 ngày tùy điều kiện vết phỏng.

Thuốc: kháng sinh uống (Cefalexin) và giảm đau uống (Paracetamol) trong suốt thời gian còn băng, SAT.

Phỏng trung bình và nặng: điều trị tại khoa phỏng (cách ly thân nhân)

Cởi bỏ quần áo BN, tắm phỏng (nếu được), đặt BN vào giường bệnh với drap vô trùng. Thiết lập đường tĩnh mạch nhanh chóng (dịch điện giải). Hồi sức: tùy theo tình trạng BN: thở oxy mũi, đặt NKQ, dịch truyền chống sốc, sưởi đèn, đặt CVP, đặt thông tiểu để theo dõi.

Kháng sinh:

Phỏng trung bình: có thể dùng Bactrim uống hay một Cephalosporin thế hệ thứ I (Cefaloject 50 – 100 mg/kg/ngày). Phỏng nặng: kết hợp một Cephalosporin thế hệ thứ III (Cefotaxim 100 – 200 mg/kg/ngày) với một Aminoglycosid (Gentamicin 5 mg/kg/ngày). Giảm đau: các trường hợp trung bình dùng Paracetamol (60-75 mg/kg/ngày). Trong các trường hợp phỏng nặng, Morphin (sulfate) được sử dụng với liều 0,1 – 0,15 mg/kg/liều với 4 – 6 liều/24 giờ.

Phòng ngừa uốn ván: trong tình hình hiện nay, tất cả các bệnh nhân bị phỏng đều được chích SAT (1500 đơn vị, TDD), dù trước đó đã có chích ngừa hay chưa.

Phòng ngừa xuất huyết tiêu hóa: trong các trường hợp phỏng nặng, có chỉ định dùng kháng Histamin H2 như Ranitidin (4-5 mg/kg/ngày, chia làm 3 cữ, nhỏ giọt TM chậm), hay Cimetidin (20 mg/kg/ngày, tiêm TM chậm). Thông dạ dày được đặt để theo dõi và để nuôi ăn qua thông khi có chỉ định.

Khi bị phỏng cần các xét nghiệm cận lâm sàn nào?

Trả lời:

Khi bị phỏng bạn cần làm các xét nghiệm sau để theo dõi:

Máu: Hct, CTM

Các xét nghiệm cận lâm sàn khi bị phỏng

Dạng huyết cầu: glycemie, ion đồ. Nếu cần thì thêm ureecreatinin, tiểu cầu-chức năng đông máu, protidemie, khí máu, Hb, HbCO…

Nước tiểu: TPTNT, nếu cần thì thêm tỷ trọng nước tiểu, Na+, K+, protein, đường, Hb, myoglobin,…

Xử lý vết phỏng: vết phỏng cần được thay băng, rửa sạch sẽ (khi tổng trạng cho phép), bôi Sulfadiazin bạc và băng kín. Tranh thủ khám và ghi nhận tổn thương của phỏng khi thay băng. Trong những ngày sau đó, da chết sẽ được cắt lọc dần.

Vết phỏng được tắm, thay băng với cách khoảng thời gian tùy tình trạng tổn thương. Trong những ngày sau đó, tùy thuộc vào tình trạng nhiễm trùng tại chỗ mà ta có thể dùng: pommade betadin (khi nghi ngờ nhiễm trùng do tụ cầu), hoặc creme Biafine (Trolamine – khi tổn thương mất chất nhiều) hoặc sử dụng màng sinh học collagene (khi tổn thương sạch, không nhiễm trùng, không nhiều dịch tiết) để che phủ vết phỏng. Ghép da nếu cần.

Phỏng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm nào và cần được điều trị ra sao ?

Trả lời:

Điều trị các biến chứng sau:

Nhiễm trùng huyết

Xuất huyết tiêu hóa

Cao huyết áp: dùng thuốc hạ áp.

Thiếu máu – giảm thể trọng: truyền máu khi Hct < 25%. Trong xuất huyết tiêu hóa, truyền khi Hct < 30%. Kết hợp với một chế độ dinh dưỡng tốt để tạo máu.

Sẹo xấu, mất thẩm mỹ, mất chức năng: phẫu thuật phối hợp với vật lý trị liệu can thiệp (sau tai nạn ít nhất 6 tháng hoặc 1 năm).

Theo các giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho rằng, phỏng không chỉ là một tai nạn ở ngoài da, mà trong những trường hợp nặng, nó còn gây nên những rối loạn lan rộng trong cơ thể; bao gồm hai giai đoạn: giai đoạn sớm với các rối loạn về huyết động chiếm ưu thế và giai đoạn sau đó với các vấn đề về thiếu dinh dưỡng và suy giảm miễn dịch. Dù có những tiến bộ trong việc điều trị, tỷ lệ tử vong vẫn còn cao (khoảng 7% các trường hợp nhập viện). Việc điều trị đòi hỏi nhiều công sức, tốn kém, để lại nhiều di chứng nặng nề về thẩm mỹ và chức năng.

Trên đây một số chia sẻ về cách điều trị phỏng, hy vọng với thông tin trên sẽ giúp ích cho các bậc phụ huynh để bảo vệ chăm sóc sức khỏe trẻ em một cách tốt nhất!

Nguồn: ysiyhoccotruyen.com