Củ nâu là một loại cây có thân dây leo, mọc hoang ở các vùng rừng núi ở khắp nước ta. Đây là một cây thuốc, một vị thuốc Đông y với vô số công dụng chữa bệnh vô cùng hữu ích. Sau đây các lương y tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM xin chia sẻ sơ lược về công dụng cũng như thông tin về loại cây này.
- Dùng cây Sả để chữa bệnh liệu bạn đã biết?
- Khám phá những lợi ích của tỏi đỏ đối với sức khỏe con người
- Chữa trị rắn cắn với bông báo liệu bạn đã biết?
Củ nâu thường mọc ở các vùng rừng núi
Củ nâu và một vài thông tin cần biết
Củ nâu có tên khoa học là Dioscorea cirrhosa Lour.; thuộc họ Củ nâu – Dioscoreaceae. Là loại cây dạng dây leo thân nhẵn , ở gốc có nhiều gai. Lá mọc cách ở gốc, mọc đối ở ngọn. Hoa mọc thành bông. Củ ở trên mặt đất tròn, vỏ sần sùi , màu xám nâu, thịt đỏ hơi trắng. Mặc dù tên khoa học chỉ xác định có một loại củ nâu nhưng trên thực tế người ta thấy có tận vài loại củ nâu khác nhau như: Củ nâu dọc đỏ; củ xám vàng nhạt , vỏ không sần sùi, nhựa màu đỏ nhạt. Loại củ nâu này nhuộm vải cho màu bóng; Củ nâu dọc trai hay củ nâu dọc dưa; vỏ thường bị nứt, màu nâu xám nhạt, nhựa đỏ hơn loại trên; Củ nâu trắng hay củ nâu tẻ; vỏ củ có rãnh, màu nâu đỏ nhạt , nhựa màu vàng nhạt hơi hồng; người ta thường dùng loại củ nâu này để nhuộm những nước đầu tiên rồi mới nhuộm những loại củ nâu đỏ nói trên vì người ta cho rằng loại củ nâu này làm cho vải thêm dày và bền. Theo nguyên cứu của các giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM cho biết trong củ nâu chứa nhiều tanin catechic (đến 6,4%) và có tinh bột. Theo Đông y, Củ nâu có vị ngọt, chua và se, Tính bình , không độc có tác dụng hoạt huyết, hanh nhiệt, cầm máu, sát trùng, cầm ỉa.
Áp dụng củ nâu vào một số đơn thuốc chữa bệnh
Củ nâu với nhiều công dụng vô cùng hữu ích
- Trị bị thương gãy xương: Dùng củ nâu giã nhỏ để bó và băng nẹp lại, sau khi đã nắn chỉnh lại như cũ.
- Trị khí hư: Dùng củ nâu 20 g sao đen, mẫu lệ 12g, ích trí nhân 12 g, bạch đồng nữ 20g, đẳng sâm 40 g, kim anh 12g, thán khương 8 g; sắc lấy nước uống, chia 2 lần uống trong ngày. Tag: cây Củ nâu, vĩ thú.
- Chữa liệt nửa người: Dùng 60 g củ ngâm trong 500 ml rượu trắng trong 5 ngày, lấy nước chiết uống, ngày dùng 15-30cc trước khi ngủ.
- Trị sản hậu đau bụng: Dùng củ nâu 9 g, sắc với rượu trắng uống.
- Trị bị thương gãy xương Dùng Củ nâu giã nhỏ để bó và băng nẹp lại, sau khi đã sửa xương lại như cũ.
- Trị đi lỵ ra máu mũi Dùng bã Củ nâu đốt tồn tính, tán nhỏ, uống với nước cơm, mỗi lần dùng 3 g, ngày uống 3-4 lần.
- Trị phụ nữ tích huyết thành hòn cục: Lấy bã Củ nâu (sau khi đã mài với nước vắt lấy nước cốt để nhuộm) sấy khô tán bột uống 8 g, ngày 2-3 lần. Hoặc dùng 20 g bã Củ nâu sắc lấy nước uống.