Thông thảo – Vị thuốc có tác dụng tốt cho phụ nữ bị tắc tia sữa sau sinh

Thông thảo là vị thuốc Nam được sử dụng nhiều các bài thuốc Đông y để chữa trị bệnh lậu đái buốt, mắt mờ, thủy thũng hoặc sưng phù,…

Bên cạnh đó, thảo dược này còn được biết đến với công dụng đặc biệt là chữa tắc tia sữa cùng phối hợp với ý dĩ lợi sữa sau sinh ở phụ nữ.Hãy cùng Giảng dược Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về cây thuốc này!

Cây Thông thảo

1. Cây thông thảo là cây gì?

Thông thảo còn có tên gọi khác: Thông thoát, Co táng nốc (Thái), Mạy lầu đông (Tày),

Tên khoa học: Tetrapanax papyriferus (Hook.) K. Koch – Araliaceae ( Thuộc họ Nhân sâm)

1.1. Mô tả thực vật về cây dược liệu:

Theo Cao đẳng Y dược TPHCM cho biết: Cây thông thảo là loại cây nhỏ, thân gỗ xốp có chiều cao trung bình 3 – 6 m.

Thân gỗ cứng nhưng giòn, Lõi thân ở giữa có màu trắng xốp. Cầy càng già lâu nawmthif lõi đặc và càng chắc hơn

Lá to chia nhiều thùy cắt sâu,.có cuống lá dài 30cm, mép lá có dạng răng cưa, có lõi mềm, phiến lá dài 30-90cm

Hoa thông thảo có màu trắng hình cầu.cumjhoa hình tán tụ lại thành chùm

Quả có màu tím đen, dẹt gần như dạng hình cầu và có 8 cạnh.

1.2. Phân bố cây thông thảo

Cây thường mọc hoang và được phân bố ở những vùng miền núi phía Bắc ẩm ướt ở nước ta như Hà Giang. Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn và các vùng miền núi ở Đăklăk Và cây còn tìm thấy ở các tỉnh như ở Điện Biên, Lai Châu.

Hiện nay, dược liệu ngoài khai thác từ cây mọc dại thì cây cũng thường trồng để lấy thuốc

2. Bộ phận dùng làm thuốc, thu hái, chế biến và bảo quản

– Bộ phận dùng làm thuốc là lõi của thân,gọi là Thông thảo, rễ và nụ hoa

– Thu hái: Thông thảo được thu hái từ cây có khoảng từ 2 đến 3 năm tuổi

– Chế biến: Sau khi thu hái thì cây thông thảo về đem cắt bỏ phần đầu và chia cây thành từng khúc dài từ 40 – 60 cm. Rồi dùng que tròn có kích thước bằng lõi để đẩy lấy phần lõi ra ngoài

Rồi đem phơi khô ngoài trời nắng. Khi dùng mới thái thành từng lát mỏng

Tuyệt đối không được sấy tránh gây ra tình trạng biến đổi chất lượng.

Bảo quản: Nơi khô ráo thoáng mát

Vị thuốc Thông thảo ( lõi thân)

3. Thành phần hóa học

Theo vị thuốc đông y những thành phần hoạt chất của cây thông thảo có chứa như: inositol, lactose, polysaccharide và acid galacturonic.

4. Cây thông thảo có tác dụng gì?

*Theo Y Học Cổ Truyền.

Tính vị: Dược liệu có tính hàn và có vị ngọt nhạt

Quy kinh: Vào 2 kinh Vị và kinh phế

Chủ trị: Thường dùng trong chữa trị các bệnh như sốt khát nước, ho và làm thuốc với tác dụng lợi sữa.

– Công dụng Phần lõi thân cây thông thảo có công dụng:

Thanh nhiệt; Lợi niệu;Thông khí hạ nhũ;Thanh nhiệt giải độc;Trấn khái.

– Phần rễ cây thông thảo:Hành khí, Tiêu thực, Thúc sữa, Lợi thủy.

* Theo tài liệu cổ xưa; trong dân gian thường dùng vị thuốc thông thảo trong chữa trị những bệnh như: lậu đái buốt, thủy thũng đái ít, bệnh đái đỏ, tỳ lạnh mắt mờ, chướng bụng, tắc mũi. Và đây cũng là vị thuốc tôt đối với phụ nữ sau khi sinh đang cho con bú bị tắc sữa hoặc không có sữa.

Cách dùng: Dùng dạng thuốc sắc, nấu hay hầm với những thực phẩm khác.

Liều lượng: Liều trung bình khoảng 3 – 10 gam/ ngày.

5. Một số bài thuốc dân gian:

1. Chữa tắc tia sữa

Cây có tác dụng tốt cho chị em phụ nữ trong hành khí, thông sữa . Dùng chữa trị tắc và thiếu sữa sau khi đẻ

Bài thuốc 1: Thông thảo 10g, 10g cám gạo nếp, 15g gạo bông (đem sao vàng), 300ml nước.

Đem sắc còn khoảng 200ml nước. Chia làm 3 phần và uống trong ngày.

Bài thuốc 2 – thông nhũ thang: thông thảo 6 – 8 gam, 6 gam xuyên khung, 8 gam xuyên sơn giáp, 3 gam cam thảo và 1 cặp móng giò lợn,

Đem tất cả nguyên liệu đã chuẩn bị ở trên sắc thuốc uống trong ngày.

Bên cạnh đó khi bị tắc tia sữa, có thể dùng thêm nước hành để rửa vú bên ngoài.

2. Chữa trị chứng phù do tiểu ít, thấp nhiệt:

Thông thảo, Cù mạch, Thiên hoa phấn, Liên kiều mỗi vị 10 gam, Cát cánh, Mộc thông, Sài hồ, Thanh bì, Xích thược, Bạch chỉ mỗi vị 8 gam; Cam thảo 3 gam.

Đem sắc cới nước. Uống: ,dùng 1 thang mỗi ngày.

Ngoài các bài thuốc kể trên thì phụ nữ sau đẻ có thể chế biến thông thảo với các thực phẩm khác làm thành món ăn có tác dụng lợi sữa sau đẻ rất tốt. Một số những món ăn mà được sử dụng thường xuyên như:

Cháo lô căn thông thảo trần bì: thông thảo 6g, trần bì 2g, sinh lô căn 30g, gạo nếp 10g và gạo tẻ 60g. Đem tất cả nguyên liệu trên đem nấu cháo loãng, uống.

Món này tác dụng tốt cho người bị nôn thổ, nôn khan trong bệnh lý về đường tiêu hóa hay thương hàn.

6. Lưu ý khi sử dụng vị thuốc thông thảo

Tuy nhiên, khi dùng những bài thuốc kể trên ta cần lưu ý 2 điều quan trọng như sau:

– Không dùng thuốc cho người bị thấp nhiệt, đi tiểu nhiều lần trong ngày.

– Không được dùng các bài thuốc thuốc kể trên Phụ nữ đang mang thai.

Theo giảng viên Cao đẳng Dược thông thảo là vị thuốc dân gian được sử dụng trong Đông y để chữa trị các chứng lâm, thấp ôn như bệnh lậu đái buốt, mắt mờ, thủy thũng hoặc sưng phù,… Ngoài ra, vị thuốc này còn được biết đến với công dụng đặc biệt là chữa tắc tia sữa cùng ý dĩ lợi sữa sau sinh ở phụ nữ. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao và tránh các tác dụng phụ không mong muốn thì người dùng nên nhờ sự tư vấn của thầy thuốc chuyên môn Y Học Cổ Truyền trước khi thực hiện./.

DsCKI. Nguyễn Quốc Trung

Bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo Bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo Bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo Bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo Bác sĩ Phùng Mạnh Cường Bác sĩ Phùng Mạnh Cường